"Alles wat je moet weten over de Fries"

Veulen

 

Het is van belang dat een veulen kort na de geboorte zijn eerste biest binnenkrijgt. Hierin zitten afweerstoffen. Een pasgeboren veulen heeft geen afweerstoffen. Het veulen moet zijn biest zeker binnen 6 uur binnenkrijgen. Mocht het veulen om de een of andere reden geen of onvoldoende biest hebben binnengekregen, dan kun je bij de dierenartsenpraktijk of een PAVO-dealer (vaak dag en nacht voor deze noodsituatie te bereiken) een PAVO-SOS veulenpakket worden opgehaald. In dit pakket zitten alle benodigdheden (o.a. kunstbiest, kunstmelk en een zuigfles) om de eerste 2 dagen mee door te komen.
Je zult daarom het pasgeboren veulen goed moeten observeren zodat je vroegtijdig problemen kan herkennen. De ontwikkeling van het veulen gedurende de eerste uren ziet er als volgt uit:

  • Bij de geboorte heeft veulen zijn ogen open en is de zuigreflex aanwezig

  • Ademen: 20-30 seconden, binnen 1 minuut rustig en regelmatig

  • Schudden en optillen hoofd: binnen 1.5 minuut

  • Borstligging: na ong. 5 min.

  • Staan: na ong. 30 min.

  • Drinken: na 90 min.

  • Darmpek (eerste ontlasting): na ong. 2 uur, hier persen ze vaak op.

  • Urine: na 9 uur.



Zodra er getwijfeld wordt aan de ontwikkeling van het veulen, dan kan er als eerste de temperatuur gemeten worden. Dit is bij een pasgeboren veulen 38.5 °C. Als de temperatuur lager dan 38 °C is, is het veulen te koud. Het veulen zal slomer worden en minder gaan drinken. Een onderkoeld veulen is als volgt te herkennen: het ligt opgerold, zijn haren staan overeind en het veulen rilt. Het veulen moet dan onder een warmtelamp worden gelegd. Daarnaast is het verstandig om de merrie te melken en deze melk via een fles aan het veulen te geven. Het veulen moet wel zelfstandig kunnen zuigen en slikken. Als het veulen dat niet kan, dan bestaat er een kans op versliklongontsteking. Het beste is dan om het veulen door de dierenarts sondevoeding te laten geven. Het tijdig geven van afweerstoffen en energie blijft erg belangrijk. Dus bij enige twijfel over de toestand van het veulen is het een goed idee om de dierenarts te raadplegen.

Op de eerste levensdag van het veulen is het verstandig dat je de dierenarts laat komen. De dierenarts zal het veulen dan de veulenspuit geven en tevens ook meteen de merrie en het veulen controleren. Een veulenspuit is een injectie van abtibiotica. Deze moet toegediend zijn voordat er ziekteverschijnselen zich hebben ontwikkeld.

De dierenarts zou eventueel kunnen adviseren over een ontwormschema van het veulen en over het opnieuw dekken van de merrie. Als de merrie en het veulen de geboorte goed hebben doorgestaan, dan is vooral rust in de stal belangrijk. Dit zal ook de band tussen merrie en veulen versterken.